Ideą przygotowania publikacji było przekonanie o podstawowej – aczkolwiek ciągle za mało docenianej – roli obserwacji i badań terenowych na różnych etapach edukacji geograficznej. Osią przewodnią książki są różne koncepcje zajęć w terenie na przykładzie Łodzi i regionu łódzkiego. Ich szeroka tematyka i możliwość doboru miejsc realizacji oraz zróżnicowanie stopnia trudności ukazują wielość walorów poznawczych, kształcących i wychowawczych wybranych przestrzeni Łodzi i jej strefy podmiejskiej w edukacji geograficznej. Proponowane zajęcia są przykładami odchodzenia od podającego wzorca kształcenia, nadal dominującego w dydaktyce szkolnej i akademickiej. Stanowią przeciwieństwo wykładu i narracji podczas kształcenia geograficznego, a dzięki poglądowym i sprawdzonym przykładom zachęcają do przechodzenia od biernego do aktywnego i poszukującego zdobywania wiedzy geograficznej. Ważnym założeniem metodologicznym prezentowanych zajęć terenowych jest ukazanie znaczenia wyboru tematyki, atrakcyjności sformułowania celów obserwacji oraz trafności ich dopasowania do miejsca obserwacji. Zamierzeniem Autorów jest przedstawienie i podkreślenie wspólnej osi łączącej tematykę badań geografów, którą stanowić może eksponowanie relacji przyroda – człowiek podczas zajęć z różnych subdyscyplin geografii. Na uwagę zasługuje znaczenie publikacji w sferze kształtowania u młodego pokolenia pożądanych postaw wobec przyrody oraz dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego.