Książka dotyczy uwikłań współczesnej sztuki wynikających z kondycji późnej nowoczesności. Broni tezy, że sztuka współczesna, wciągana w gry obronne z nowoczesną apokalipsą, które prowadzą do jej ekonomicznej, politycznej, ideologicznej funkcjonalizacji i swego rodzaju pauperyzacji, kryje w sobie jednak silny potencjał niezależności i dystansu wobec fikcji konstruowanych przez nowoczesną kulturę. Ma nietypową formę „żywego”, otwartego pod względem formalnym dialogu filozoficzno-artystycznego. Jego uczestnicy – Iwona Lorenc, filozofka, i jej rozmówca, filozofujący artysta Sławomir Marzec – omawiają na przykładzie wybranych praktyk artystycznych strategie artystyczne i problemy filozoficzne, które kształtują pole dzisiejszej sztuki. Miejscami ze sobą polemizując, miejscami wzajemnie się uzupełniając, analizują wnikliwie zjawiska w sztuce najnowszej i przez odniesienie ich do filozoficznych kontekstów interpretacyjnych ukazują szerokie spektrum tematów. Zachowując należną dbałość o warsztat naukowy, wychodzą poza tradycyjne „traktatowo-monologowe” formy wypowiedzi filozoficznej, aby uatrakcyjnić lekturę i ułatwić odbiór książki szerszym kręgom czytelników zainteresowanych zarówno sztuką, jak i humanistyką. Z pewnością książka […] będzie interesującą lekturą dla wszystkich zainteresowanych problematyką sztuki współczesnej i jej filozoficznych kontekstów, w szczególności dla humanistów i artystów, nauczycieli akademickich obu tych obszarów. Polecić ją można studentom kierunków humanistycznych, ale też artystycznych. Zarówno tych pierwszych, jak i drugich nauczy łączenia myślenia filozoficznego z artystycznym działaniem, wskaże ten kierunek i uświadomi ważność tych kontekstów dla sensu i znaczenia sztuki jako takiej, ale też poszczególnych dzieł sztuki. (Z recenzji prof. dr hab. Beaty Frydryczak) Nie mam wątpliwości, że każdy czytelnik odnajdzie w tym deliberatywnym spotkaniu Iwony Lorenc i Sławomira Marca co najmniej fragment zwierciadła, w którym wcześniej czy później pojawi się egzystencjalny zarys jego samego. Rozmówcy wiedzą bardzo dobrze, że nawet sztuka zapatrzona narcystycznie w samą siebie rzuca spojrzenie, w którego estetycznym świetle prześwitują zarysy naszych egzystencjalnych zmagań uwikłanych zawsze w jakieś partykularne tu i teraz. Parafrazując znany filozoficzny bon mot Leszka Kołakowskiego o wszechświecie i studni, można powiedzieć, że z intrygujących rozmów Iwony Lorenc i Sławomira Marca wyłania się imponująca przestrzeń sztuki, w której dziełach u kresu naszych interpretacyjnych i rozumiejących wędrówek czekają na nas odbicia naszych własnych twarzy. (Z recenzji prof. dr. hab. Romana Kubickiego) Z punktu widzenia samej filozofii żywa, tocząca się rozmowa jest dobrym eksperymentem w zakresie przełamywania filozoficznej mononarracyjności, wydaje się też, że jest dobrym, sprawdzonym sposobem na taką refleksję nad sztuką, która zdaje sprawę z komplementarności, wzajemnego uzupełniania się, ale też i konkurencyjności tych dwóch pokrewnych, jakże jednak odmiennych dziedzin, jakimi są sztuka i filozofia. Dialog Iwony Lorenc i Sławomira Marca toczy się w czasie późnej nowoczesności i w tym zakresie kontynuuje prowadzone przez Annę Zeidler-Janiszewską i Romana Kubickiego rozmowy z Zygmuntem Baumanem „o sztuce życia, nauce, życiu sztuki i innych sprawach”. (Z recenzji prof. dr hab. Teresy Pękali) ********* On Art on the Titanic. Talks with Sławomir Marzec The book explores the entanglements of modern art resulting from the condition of late postmodernism. It is written in the form of a “lively”, formally open, philosophical and artistic dialogue, whose participants – a philosopher and a philosophizing artist – draw on selected examples of artistic practices to discuss the artistic strategies and philosophical problems which shape the field of today’s art. They analyze in depth a number of phenomena in modern art, and by relating them to philosophical interpretative contexts, throw light on a wide range of subjects. Maintaining due care for scholarly method, they go beyond traditional “treatise-monologue” forms of philosophical expression so as to make the book more appealing and approachable for a wider audience of readers interested in both art. And the humanities. ********* Prof. zw. dr hab. Iwona Lorenc (ORCID 0000-0003-3364-3953) – pracuje w Zakładzie Estetyki Wydziału Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego. Do 2020 roku profesor w Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie. Zajmuje się współczesną filozofią sztuki, historią estetyki oraz filozofią współczesną, głównie francuskojęzyczną (fenomenologia, hermeneutyka, postmodernizm). Autorka książek: Dlaczego sztuka? Wprowadzenie do filozofii sztuki (1990), Logos i mit estetyczności (1993), Świadomość i obraz. Studia z filozofii przedstawienia (2001), Minima aesthetica. Szkice o estetyce późnej nowoczesności (2010), Estetyczne problemy późnej nowoczesności (2014), Aesthetics and Modernity. Toward a New Philosophical Functionalization of Art (2021). Redaktor naukowa 6 tomów zbiorowych z zakresu współczesnej fenomenologii francuskiej, współczesnej filozofii sztuki i problemów nowoczesności. Opublikowała także ponad 100 rozpraw i artykułów na temat dzisiejszej estetyki, zwłaszcza fenomenologicznej, filozofii współczesnej oraz refleksji nad późną nowoczesnością. Prof. zw. dr hab. Sławomir Marzec – absolwent Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie i Kunstakademie Düsseldorf. Prowadzi Pracownię Malarstwa na Wydziale Grafiki warszawskiej ASP. Zajmuje się malarstwem, rysunkiem, instalacją, fotografią przetworzoną, performansem i filmem. Zrealizował ponad 100 wystaw indywidualnych, m.in. w Mazowieckim Centrum Sztuki Współczesnej „Elektrownia” w Radomiu, Muzeum Narodowym w Lublinie, Galerii Foksal, Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie, Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku. Autor przeszło 250 publikacji z pogranicza teorii i krytyki sztuki, zamieszczanych w czołowych polskich magazynach sztuki, a także w pismach zagranicznych (wieloletni recenzent nowojorskiego „NY Arts” i londyńskiego „Contemporary”), 5 książek, m.in. Sztuka, czyli wszystko. Krajobraz po postmodernizmie (2008), Zabobony sztuki najnowszej (2020), oraz licznych polemik, walczący o nie/możliwą autonomię sztuki. Kurator wystaw, m.in. Chcę być kobietą w warszawskiej Galerii XX1 – być może najbardziej kontrowersyjnego wydarzenia artystycznego w 2019 roku. Inicjator powołania Forum Nowych Autonomii Sztuk działającego w latach 2014-2018. Zastępca redaktora naczelnego kwartalnika „Aspiracje” (2019–2021). --------- PhD assoc. prof. Iwona Lorenc (ORCID 0000-0003-3364-3953) – works at the Department of Aesthetics at the Faculty of Philosophy of the University of Warsaw. PhD assoc. prof. Sławomir Marzec – a graduate of the Academy of Fine Arts in Warsaw and Kunstakademie Düsseldorf. He runs the Painting Studio at the Faculty of Graphics of the Warsaw Academy of Fine Arts.

TematykaFilozofia

AutorzyIwona Lorenc

WydawnictwoWydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Rok wydania2022

ISBN978-83-235-5487-5