Badaniem metod optymalizacji zajmuje się dział matematyki, zwany teorią optymalizacji. Podręcznik „Metody optymalizacji” profesora Józefa Lisowskiego zawiera opis kilkudziesięciu metod optymalizacji, najczęściej wykorzystywanych w projektowaniu układów technicznych, przedstawionych w postaci zależności matematycznych, wykresów i tabel wraz z przykładami ich zastosowań praktycznych. W czterech głównych rozdziałach zaprezentowano materiał, umożliwiający sformułowanie zadania optymalizacji i dobór metody jego rozwiązania spośród metod optymalizacji statycznej i dynamicznej oraz jednokryterialnej i wielokryterialnej. W grupie metod optymalizacji statycznej wyróżniono metody: bez ograniczeń i z ograniczeniami, gradientowe i bezgradientowe oraz heurystyczne. Metody optymalizacji dynamicznej podzielono na: podstawowe – bezpośrednie i pośrednie oraz specjalne. Szczególną uwagę zwrócono na optymalizację wielokryterialną w ujęciu jednoobiektowym jako optymalizację statyczną i dynamiczną oraz wieloobiektową jako sterowanie rozgrywające na przykładach kierowania ruchem statków. Omówiono tu nie tylko klasyczne metody optymalizacji, ale także najnowsze rozwiązania w tej dziedzinie, w tym m.in. metody bazujące na roju cząstek. Łącznie opisano 64 metody optymalizacji i podano 33 przykłady ich zastosowań, zamieszczając też obszerną bibliografię pozycji z zakresu zagadnień optymalizacyjnych.